Syfilis - kiła

Syfilis to choroba, o której pierwsze wzmianki od­najdujemy w dokumentach sprzed 500 lat. Syfilis po­jawił się w Europie około 1493 roku, a pierwsza wielka epidemia wybuchła w 1495 roku, podczas wojny nea­politańskiej. To żołnierze rozprowadzili po całej Euro­pie ową chorobę zwaną „chorobą neapolitańską". Przy­czyna jej była nieznana aż do końca XIX wieku. W1905 roku Hoffmann i Schaudinn odkryli bakterię - krętka kiły. W 1906 roku Wassermann wprowadził pierwsze badanie oparte na odczynie serologicznym. Początko­wo syfilis leczono rtęcią, arszenikiem, używano też biz­mutu, aż w końcu w 1943 roku Mahoney zastosował penicilinę. Do dnia dzisiejszego jest to najskuteczniej­sza i najszybsza metoda leczenia. Obecnie syfilis bywa najczęściej wykrywany przy okazji doraźnego lub okresowego badania krwi (bada­nia przedślubne, badania w czasie ciąży, badania le­karskie poborowych). O ile bowiem pierwsze objawy są u mężczyzn wyraźnie widoczne (najczęściej wrzód na prąciu), o tyle u kobiet, z racji budowy anatomicznej, jeśli nie są bolesne, mogą pozostać niezauważone. Wrzód jest zmianą zaokrągloną, bezbolesną, twardawą „jakby z tektury", zlokalizowaną z reguły na narzą­dach płciowych. Towarzyszy mu powiększenie jednego lub paru węzłów chłonnych w pachwinie. Wrzód goi się sam w ciągu paru tygodni. Obecność krętka w organiz­mie można wykryć za pomocą testów serologicznych. Okres odpowiadający obecności wrzodu jest okresem początkowym choroby. Po zagojeniu się wrzodu choroba ta, jeśli nie jest leczona, może pozostać w stanie utajenia przez kilka tygodni lub miesięcy, aby następnie ujawnić się w pos­taci wykwitów symulujących najróżnorodniejsze cho­roby skóry. Z tego powodu syfilis w drugim okresie na­zywany jest często „wielką symulatorką". Odczyn se­rologiczny jest oczywiście w dalszym ciągu dodatni. Wreszcie po latach czy nawet dziesiątkach lat przycho­dzi okres trzeci, w czasie którego bywa zaatakowany układ nerwowy lub sercowo-naczyniowy. Obecnie nie spotyka się już trzeciego stadium choroby. Obecnie syfilis może być wyleczony szybko i sku­tecznie penicyliną. Leczenie w pierwszym okresie, w stadium objawu pierwotnego sprawia, że choroba znika szybko, a odczyn serologiczny, który był dodatni, często staje się ujemny. Jeżeli choroba jest leczona w stadium późniejszym, zwłaszcza gdy została odkry­ta podczas badania krwi i nie wiadomo, od jak dawna się rozwija, odczyn serologiczny nie zmienia się, mimo że chory jest wyleczony. Ten odczyn to rodzaj „blizny serologicznej" i dopiero po kilku latach kontroli uznaje się, że dana osoba jest zdrowa. Przenoszenie choroby odbywa się z reguły drogą płciową. Zarażenie płodu przez matkę w ciąży jest dziś bardzo rzadkie dzięki systematycznym badaniom. Sy­filis potransfuzyjny jest również prawie całkowicie wy­eliminowany, ponieważ całą oddawaną krew od dzie­siątków lat bada się pod kątem odczynu serologiczne­go.